Mustafa Kemal Atatürk’ün dernek yapısıyla kurduğu, eliyle yazdığı vasiyetnamesiyle gelir bıraktığı Türk Tarih ve Dil Kurumları, 12 Eylülcülerin Danışma Meclisinden çıkarttığı bir yasayla 17 Ağustos 1983'te kapatıldı.

12 Eylülcüler hukuksal hiçbir dayanağı olmadan, Mustafa Kemal Atatürk'ün eliyle yazdığı vasiyetnamesini çiğnedi; Türk Tarih ve Dil Kurumları yasa zoruyla devlet dairesi yapıldı. Bu eylem, laik Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Atatürk’e açık saldırıydı. Atatürk bu kurumları iktidarların güdümüne girmeden, özgürce çalışsınlar diye dernek olarak kurmuştu. Kurumlar, özellikle 1932'de kurulan ve Atatürk'ün başlattığı Dil Devrimini yaşama geçiren Türk Dil Kurumu, Türkçenin bilim ve sanat dili olması için özgürce çalışıyordu. 1932-83 arasında 51 yıl boyunca, Türkçenin olanaklarını kullanarak yüzlerce terim ve sözcük üretmiş; düşüncenin yenileşmesine katkıda bulunmuştu.

Atatürk'ün kurduğu kurumlar 36 yıldır yok; çokları bugün Cumhurbaşkanının gözetiminde, Başbakanlığa bağlı Türk Tarih ve Dil Kurumlarını Atatürk’ün kurduğu kurumlar sanıyor. Başbakanlığa bağlı resmi Türk Dil Kurumu, Dil Devrimini tanımıyor; Türkiye Türkçesi için köklü bir çalışması ve yapıtı yok; dahası yazım ve ölçünlü dil birliğini bozdu; yabancı dille öğretim ve yabancı dille adlandırma ülkeyi ele geçirirken parmağını oynatmıyor. Atatürkçüler, böyle olacağını 36 yıl önce görmüştü. Yazık ki bugün bütün ülkede iletişim bozukluğu ve kopukluğu yaşanıyor.

Kapatılan Türk Dil Kurumu'nun 34 üyesi, 12 Eylül hukuksuzluğuna tepkisiz kalmadı. Dil Derneği’ni, dil ile ulusal bağımsızlığın ayrılamaz bağı düşünerek laik cumhuriyetin simgesi olan TBMM’nin kuruluşu günü 23 Nisanda kurmayı amaçladılar. 23 Nisan dinlence günü olduğundan kuruluş, 22 Nisan 1987’de yasal olarak tamamlandı. Dernek bütün engelleri yargı yoluyla aştı, yine yargı eliylekamu yararına olma hakkını elde etti. 32 yıldır üyelerinin, dilseverlerin katkısıyla etkinlik yapıyor, kitaplarını yayımlıyor.

Dil Derneği 22 Nisan 2019’da, 32 yılı arkada bırakacak.  Dernek “Ustalara Saygı” etkinleri kapsamında 32’nci yıl kutlamasını dile, yazına, bilime emek veren, yüzlerce genç yetiştiren Prof. Dr. Necdet Adabağ’a adayacak. Çankaya Belediyesi ile ortak olan töreni Sanatçı Ali Nihat Yavşan sunacak. Açış konuşmalarını Çankaya Belediye Başkanı Alper Taşdelen ile Sevgi Özel’in yapacağı törende Prof. Adabağ’ın dostları Prof. Dr. Ömer Adıgüzel, İbrahim Dizman, Prof. Dr. İlhami Nalbantoğlu, İskender Osman, Prof. Dr. Nevin Özkan, Prof. Dr. Mukadder Yaycıoğlu, Doç. Dr. Erkan Yurtaydın konuşacak. Anadolu Gitar Üçlüsü Ozan Akçay, Berkan Başaran, Duru Yavşan’ın dinletisiyle renklenecek. Ayaküstü söyleşilecek ağırlamayla sona erecek.

Ulu önder Mustafa Kemal Atatürk'ün kurduğu laik cumhuriyetimizi yücelten devrimlerin 100. yıla yaklaştığı günümüzde Atatürkçü düşünceyle cumhuriyete olan sevdamızdan kesinlikle ödün vermeyeceğiz. Atatürk'ün ulusa en büyük armağanı olan TBMM'nin, bilim ve sanat dili olarak Dil Devrimiyle yolunu açtığı Türkçenin üstüne çöreklenen olumsuzlukları Mustafa Kemalce düşünerek aşacağımıza inanıyor, bu inancı diriltmek için yurtseverleri el ele olmaya çağırıyoruz. Bu 23 Nisan, bu inancımızı diriltme günü olsun! 

Bütün yurtseverleri bekliyoruz.

                                               Dil Derneği Yönetim Kurulu